İÇERİK ÖZETİ
Merhaba ben Uzman Cinsel Terapist Mehmet Ulubey, Adana ilinde cinsel problemler üzerine çalışmalar yapmaktayım. 10 yıllık çalışma hayatım boyunca kadın danışanlarımda en çok karşılaştığım vajinismus sorunu hakkında en çok merak edilenleri bu yazımla açıklamaya çalışacağım.
En çok karşılaştığım sorulardan biri ‘Vajinismusun tedavisi mümkün mü?’. Bu soruya hiç tereddütsüz ‘Evet’ yanıtını verebilirim. Vajinismus oldukça kolay çözümü olan bir sorundur. Terapi sürecinde sizden istenen egzersizleri doğru ve devamlı bir şekilde yerine getirdiğinizde %100 olumlu sonuç almak kaçınılmazdır. Önemli olan tedavi için ilk adımı atmak, tedavi olmaya karar vermek ve eşinizle birlikte bir cinsel terapiste başvurmaktır.
Halk arasında ‘İlk gece korkusu’ olarak bilinen vajinismus; vajina girişi çevresindeki kasların istem dışı kasılması sonucu cinsel ilişkinin ağrılı veya imkansız hale gelmesine verilen addır. Kasılma anında eşini itme, bacakları kapatma gibi davranışlar da görülebilir. Tüm bunlar tamamen refleks olarak gelişir ve istem dışıdır, asla kadının kontrolünde değildir. Eğer kasılmalar bilinçli ise bu vajinusmus değil başka bir cinsel problemdir.
İstem dışı vajina refleksi, cinsel ilişki esnasında olabileceği gibi tamponla, doktor muayenesi ve kişinin kendi parmağı ile bile tetiklenebilir. Ayrıca oluşan spazm vücudun diğer kas guruplarında da spazmlar oluşturarak bazen soluk almada dahi zorluk yaşatabilir. Olayın bitmesiyle ile birlikte kaslar gevşeyerek eski normal duruma geri döner.
Kadınlarda vajinismus değişik formlarda görülebilir. Bazıları sadece cinsel ilişki esnasında oluşur; ancak doktor muayenesi ve tampon koyma esnasında sorun yaşamazlar. Bazıları hiçbir nesnenin girişine izin vermezler. Bazıları ise kısmen penis girişine izin verir; ancak ilişki ağrılı olur.
Vajinismus nedenleri, psikolojik veya fiziksel nedenlere bağlı olarak gelişebilir. Ancak nedenlerin %90’ı psikolojik kaygılardan kaynaklanmaktadır.
Bazı vajinismus hastalarında ise neden bulunamaz. Neyse ki vajinismus tedavisi için nedenlerin hepsini bilmeye gerek yoktur.
Çoğu kadın için vajina kaslarının istem dışı, bilinçsizce kasılması bir sürpriz olur. Kadın cinsel istek duyduğu halde ilişki gerçekleşmez. Bu reaksiyonun temelinde değişik, yanlış ve sağlıksız cinsel mesajların çocukluk ve ergenlik dönemlerinde bilinçaltına yerleşerek, vajina çevresindeki kasları refleks olarak kasması yatar. Bu mesajların kaynağı ağrı korkusu, hamilelik korkusu, tıbbi veya fiziksel durumlar, aşırı heyecan, yetersiz seks eğitimi, aşırı tutucu veya dengesiz eğitim, evdeki şiddet ortamı, aile korkusu ya da güvensizlik gibi çok çeşitli nedenler de olabilir.
Korkular: İlişkide şiddetli ağrı beklentisi, ilişki sırasında çok kanama yırtılma olacağı korkusu, hamile kalma korkusu
Endişe ya da Stres: Genel endişe, çiftlerin cinsellikle ilgili bilgi eksiklikleri, performans baskısı, daha önce hoş olmayan cinsel deneyimler, seks konusunda olumsuzluk, suçluluk, duygusal travmalar veya başka sağlıksız cinsel duygular
Sarsıcı Olaylar: Geçmişteki duygusal veya cinsel tacize uğramak, şiddet ya da tacize tanık olmak, bastırılmış anılar, ev içi şiddete maruz kalma
Eşle Sorunlar: Şiddete maruz kalma, eşi kabul etmeme, suistimal, duygusal uzaklık, güvensizlik, kontrolün elden gitmesi endişesi,
Çocukluk Deneyimleri: Fazlasıyla katı anne baba, çok korumacı aile yapısı, katı ahlak kuralları, tabular, günah ve ayıp gibi kavramların bilinçaltına yerleşmesi, şok edici cinsel görüntüler görmek, yetersiz cinsel eğitim, kızlık zarının çok değerli olduğu korunması gereken bir yapı olduğu gibi öğretiler
Tıbbi Durum: İdrar yolları enfeksiyonları ya da idrar sorunları, mantar enfeksiyonu, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, endometriyoz, cinsel organ ya da pelvik tümörler, kistler, kanser, vulvodini/vestubulodini, pelvik enflamasyon, liken planus, liken skleroz, egzama, psoriyaz, vajinal prolaps, bartolin absesi, doğuştan genital yapılarla ilgili anomaliler
Doğum: Normal ya da zor vajinal doğumlar, kötü iyileşen yaralar ve komplikasyonlar, sezaryenler
Yaşla İlgili Değişiklikler: Menopoz ve hormonal değişiklikler, vajinal kuruluk/yetersiz kayganlaştırıcı, vajinal atrofi
Geçici Rahatsızlık: Yetersiz ön sevişme, yetersiz vajinal kayganlaştırıcıdan kaynaklanan geçici acı ya da rahatsızlık
Pelvik Travma: Herhangi bir pelvik ameliyat, zor pelvik muayeneler ya da başka pelvik travma
Suistimal: Fiziksel saldırı, cinsel/fiziksel suistimal ya da saldırı, ilaçlar, yan etkiler pelvik acıya neden olabilir.
Vajinismus; Türkiye’de yaşayan evli çiftlerin %10′ unda görülmektedir. Çeşitli raporlarda bu konuda değişik istatistiklere yer verilmektedir. Bunun nedeni çiftlerin vajinismustan utanç duyarak gizli tutmalarıdır. Dünya üzerindeki bütün toplumlarda yüz binlerce kadında vajinismusun bir formu görülmektedir.
Vajinismus hastalarının çoğu aylar veya yıllar süren evlilik sürelerine rağmen halen bakiredir. En sık görülen belirti budur. Cinsel birleşme anı geldiğinde kişiler “yırtılacakmış, canları çok acıyacakmış, çok kan akacak, hatta ölecekmiş” gibi hislere kapılarak kendilerini koruma iç güdüsü içinde kontrolsüz (refleks) olarak kasılırlar.
Vajinismus kendisini yalnızca cinsel ilişkiye girememe veya ilişki sırasında kasılma gibi belirtiler ile göstermez. Çok farklı vajinismus belirtileri mevcuttur.
Vajinaya yapılan her türlü işlem vajinismus hastaları tarafından “itici ve sevimsiz” karşılanmaktadır. Bu nedenle vajinismus hastaları jinekolojik muayene olmakta sorun yaşarlar. Muayene sırasında kendilerini kasarlar ve muayene masası vajinismus hastalarına genellikle itici gelir. Ayrıca vajinismus hastaları tampon kullanamazlar, vajinalarına parmaklarını sokamazlar ve aynada genital bölgelerine bakamazlar.
Bazı durumlarda cinsel birleşme gerçekleşebilir. Ancak tam bir cinsel birliktelik sağlanamaz. Penisin yalnızca bir kısmının vajinal kanala girdiği yarım birleşme gerçekleşir.
Ayrıca cinsel ilişki sırasında acı ve ağrı hissedilmesi de vajinismus belirtilerindendir. İstemsiz vajen kas kasılmaları bazen ilişkiyi zorla da olsa olanaklı kılmakla birlikte ilişki sırasında acı ve ağrılara neden olmaktadır. Ancak cinsel ilişkide ağrının vajinismus haricinde başka nedenleri de mevcuttur. Bu nedenle bu tür sorun yaşayanlarda öncelikle tam bir teşhis konulduktan sonra tedaviye başlanmalıdır.
Bu konuyla ilgili bireylerin yanlış ön yargıları ve oluşturulmuş geçersiz tabuları bu durumu tetikleyebilir. Vajinismus, genital organların anatomik yapısından ilişkisiz bir şekilde ortaya çıkar.
“Benim vajinam çok küçük (veya çok dar) bu yüzden ilişkiye giremiyorum” düşüncesi kesinlikle yanlıştır. Çünkü vajina oldukça esnek bir yapıdır ve doğumda 3500-4000 gram ağırlığında, 50-52 cm uzunluğunda, 10 cm’lik baş çapına sahip bir bebek de aynı kanalın esnemesiyle rahatça çıkabilmektedir.
Özellikle çocuksu, aileye bağımlı ve ruhsal organizasyonunu sağlıklı bir biçimde tamamlamamış genç kızlar risk grubunu oluşturur. Bu gruptan özellikle yüksek sosyo-ekonomik düzeye sahip kişilerde vajinismus probleminin ortaya çıkma olasılığı da artmaktadır.
Çocukluk çağından kalma korkuları yaşayan bireylerde bu rahatsızlığın oluşması kolaylaşır. Korkular, en çok kadının simgesel olarak zihninde aşırı büyüttüğü bir penis yüzünden çok acı çekme, parçalanma korkularıdır. Biz bu tür yanlış inanışlara “cinsel mit” adı vermekteyiz. Kişilerin bilinçaltına yazılan bu tür yanlış ve abartılı düşünceler ileriki dönemlerde vajunusmus için bir zemin hazırlar.
Ailesi tarafından cinsel bilgiden tamamen yoksun bırakılan, hatta cinselliğin aile tarafından kötülendiği, kızlık zarının ise korunması gereken çok önemli bir bölge olduğu gibi mesajlar verilerek yetiştirilen genç kızların ilerleyen yaşamlarında vajinismus, cinsel isteksizlik, cinsel soğukluk, cinsel tiksinti ve orgazm olamama (anorgazmi) problemleri ortaya çıkmaktadır. Bu tip durumlar iyi kız olma sendromu olarak adlandırılır ve durum Türk toplumunda oldukça yaygındır.
İyi kız olma sendromu taşıyan kadınlarda cinsel ilişki adeta bir görev gibi ve yalnızca eşleri için gereklidir, yani cinsellik kendisinin zevk alacağı bir işlevden çok “eşini mutlu edecek bir görev” olarak algılanmaktadır. Ayrıca bu kadınlar kendi özel hayatlarında da son derece disiplinli, titiz, işkolik ve mükemmeliyetçi kişilik yapısındadırlar.
Aile yapısı; baskın ve disiplinli baba, pasif anne modeline sahip çocuklar da ileride vajinismus açısından risk altındadırlar.
Ayrıca kişide gebe kalma korkularının olması, kişinin çevresinde cinsel bakışın tutucu ve katı dini kurallara bağlı olması da diğer risk faktörleridir.
‘Vajinismus sadece ilk cinsel ilişkide meydana gelir.’ düşüncesi doğru değildir. Daha önce cinsel ilişkisi olmuş veya olmamış her kadın vajinismus olabilir.
PRİMER VAJİNİSMUS: Kas kasılması nedeniyle daha önce hiçbir şekilde ağrısız cinsel ilişkisi olmayan tiplere ‘primer vajinismus’ diyoruz. Bu tip cinsel ilişki veya ilk jinekolojik muayenede ortaya çıkar. Primer vajinismus olan kadınlar fitil, tampon yerleştirmede ve jinekolojik muayenede problem yaşarlar.
SEKONDER VAJİNİSMUS: ‘Sekonder vajinismus’ denilen tip ise, daha önce normal ağrısız cinsel ilişkisi olup vajinismusun daha sonra ortaya çıktığı durumları tanımlar. Bu durum çoğunlukla bir travma veya cerrahi müdahale sonrasında ortaya çıkar.
Vajinismusun derecesi,şiddeti herkes için farklılıklar gösterebilir. Bu konuda ilk vajinismus sınıflandırması ‘Lamont’ isimli bir bilimadamı tarafından 1978 yılında yapılmıştır.
Lamont, vajinismus hastaların öykülerine ve jinekolojik muayene bulgularına göre 4 ayrı gruba ayırmıştır. Son yıllarda başka Pacik isimli araştırmacı 5. Derece Vajinismusu ekleyerek vajinismus 5 gruba ayrılmıştır.
Vajinismus derecesini veya şiddetini belirlemek tedaviyi planlamak açısından önemlidir.
Gebelik oluşabilmesi için yeterli bir miktarda spermin vajina içerisine girmesi gereklidir. Vajinismus hastası tam bir birliktelik yaşayamasa da sevişme sonrası eşlerinin vajina dışına boşalması ile spermlerin yüzme hareketinden dolayı çok çok nadir de olsa gebelik mümkündür.
Spermler yüzme kabiliyetleri ile vajinaya, vajina içinden de rahim ve sonrasında tüplere ulaşarak yumurtlama döneminde yumurtalıklardan atılmış bir yumurtayı dölleyip gebeliği başlatabilir. Yani bir kadın kızlık zarı bozulmadan) de bu şekilde gebe kalabilir. Bu durum son derece ender görülür.
Vajinismus sadece kadının yaşadığı bir problem gibi görülmemelidir. Erkeğin de problemin yaşanmasında ve tedavisinde önemli bir rolü vardır. Bu nedenle erkeğin eşini yalnız bırakmaması, eşlerin tedaviye birlikte katılmaları gerekir. Başlangıçta tedavi kadının üzerinde yoğunlaşacağı için erkeğin tüm seanslara katılmasına gerek olmayabilir. Tedavi açısından önemli olan eşler arasında işbirliği ve uyumun devam ediyor olmasıdır.
Vajinismusu iyileştiren bir ameliyat yoktur! Bazen vajinismusun yanlış teşhis edilmesi sonucu yararı olmayan gereksiz ameliyatlar yapılabilir. Vajinal girişi genişletmek için bir cerrahi işlem önerilirse ikincil bir görüş almak gerekir. Çünkü gereksiz yere yapılan bir işlem vajinismusun tedavisinin daha zor komplike bir durum haline getirebilir.
Bu konuda uzman bir doktora başvurmayan vajinismus hastası gereksiz zarar verme olasılığı olan cerrahi bir işlem ve ilaçlarla tedavi edilmeye çalışılabilir. Fakat vajinismus cerrahi işlem gerekmeyen tedavi yöntemleri ile düzeltilebilir.
Vajinusmus hastası kadınların bazıları kızlık zarlarının çok kalın olduğuna ve bu yüzden ilişkiye giremediklerine inanırlar ve de eşlerini de inandırırlar. Sorunun kızlık zarının ortadan kalkmasıyla çözüleceğine inanan çift bir kadın doğum uzmanına giderek ve anestezi ile bayıltılarak kızlık zarlarını ameliyatla açtırırlar ama bu da çözüm getirmez ve bunun da işe yaramadığını gören çift iyice umutsuzluğa, karamsarlığa kapılıp ilişkilerini yıpratmaya ve birbirlerini suçlamaya başlarlar.
Bazı çiftler ise vajinismusun ilaçlarla veya genel anestezi (bayılma) altında ilişkiye girmekle çözüleceğine inanırlar. Uyutularak kaslarda gevşeme sağlanabilir ve vajinusmus hastası kadınların genel anestezi ile uyutulup partnerleri ile cinsel ilişkiye girmeleri sağlanır ama bu sorunu çözeceğine daha da büyütecektir. Kadın uyanık olduğunda cinsel ilişkiden yine korkabilir ve kocası ise daha evvel anestezi altında ilişki kurduğu eşine karşı zorlayıcı bir tutum izleyebilir. Ayrıca anestezi altında ilişkiye girilen kadın kendi kontrolü dışında bu tip bir ilişki yaşamaktan psikolojik olarak kötü etkilenebilmektedir.
Vajinismus hastası kadınlara sakinleştirici ilaç ve antidepresan vermekle bu sorun çözülmez, aksine bu tip ilaçların bazılarının cinsel isteği azaltıcı etkisi vardır. Böylece sorun çözülmediği gibi başka bir sorun olan cinsel isteksizlikte sıkıntıya eklenmiş olur.
Kas gevşeticiler veya alkol alıp sarhoş olup cinsel ilişkiye girme çabaları da hep hüzün ile sonuçlanır.
Çok kolay tedavi edilebilen bir sorun olan vajinismus bu tip yanlış bilgi ve denemelerle daha da büyük bir sorun haline gelir. Kadında sıkıntı, gerginlik başlar, kendisinde eksiklik olduğu duygusu ile suçluluk duymaya başlar, ümitsizlik ve karamsarlığa düşer.
Kadının cinsel sorunları içerisinde en etkili, başarılı şekilde tedavi edilebilen sorun vajinismustur. Tedavi adım adım bir süreci içeren ve kesin çözüme ulaşan bir sorundur. Tedavi sürecinde çiftler ortak olarak ele alınır ve vajinismusu ortak bir sorunları olarak algılamaları sağlanmalıdır. Çift birlikte sorumluluk almalı ve katkı sağlamalıdır.
Vajinismus tedavisi genelde çok rahat ve basit bir süreç olup hastaya hastanın sıkıntılarına uygun şekilde süreç yapılandırılır. Vajinismus hastalarının en sıkıntı yaşadığı süreçlerden bir tanesi tedavide ne ile karşılaşacakları, yapmaktan korktukları şeylerin onlardan istenip istenmeyeceğidir.
Özellikle muayene, parmak egzersizleri vajinismus hastalarının ilişkiden daha fazla kâbus haline gelmektedir. Vajinismus tedavisi, kişinin kaygı ve korkularını yönetebilme becerisini sağlıklı düşünebilmeyi gerçekleri görüp yaşayabilmesi üzerine kurulmuş bir süreçtir.
Tedavi plânı hastanın kimlik ve kişilik yapısına göre düzenlenir. Kimi hastalar sadece bilgilendirme ile sorunlarını aşarken, kimi hastaların anne, baba ve çocukluk ilişkilerine kadar inmek gerekebilir. Bazı hastalarda ise davranışçı egzersizler ve telkin faydalı olmaktadır.
Kimi hastalara ise kombin dediğimiz her sistemden içeren tedavi yöntemleri birleştirilerek uygulanabilir. Sonuçta seçilecek tedavi yöntemi hastaya uygun şekilde seçilir ve hastanın sıkıntı yaşadığı, rahatsızlık duyduğu yapmaktan korktuğu şeyler istenilmez.
Bu hastalarımın tedavideki en büyük sıkıntıları “acaba başarabilir miyim?” kaygısını yaşayarak tedaviyi ertelemeleridir. Ertelenen süreç gittikçe korkuyu büyütmekte, sıkıntı yaratmakta, eşlerin birbirlerinden ve cinsellikten uzaklaşmasını sağlamaktadır.
Vajinismusta genellikle standart bir tedavi yöntemi bulunmamaktadır. Tedavi tamamen kişiye özel, doktor veya uzman tarafından belirlenen terapi ve egzersizlerle yapılmaktadır.
Vajinismus rahatsızlığının %90’ı psikolojik nedenlerden kaynaklanır. Ancak psikolojik olmayan vajinismus problemlerinde cinsel ilişkiye imkân vermeyen yapısal nedenler cerrahi işlemler ile halledilebilir. Bu sebeple vajinismus hastalığı olan kişiler jinekolog tarafından muhakkak değerlendirilmedir.
Tedavi süreci hastadan hastaya değişmesine rağmen yaygın olan tedavi teknikleri aşağıdaki gibidir;
Tedavi olmayan; olmaktan çekinen veya problemini görmezden gelen çiftler bu sorunları ile gereksiz yere yıllarca yaşamakta, her geçen gün ağırlaşan bu yükleri altında ezilmektedirler.
Vajinismus tedavisi sonrası hastalarımın düşünceleri ise hep ortaktır: “Keşke bu kadar beklemeden, çok daha önce gelebilseydik…”
Pek çok çift tam bir cinsel yaşam olmaksızın sürdürdükleri evliliklerinde, artık bir an önce bu sıkıntılarından kurtulmak ve çocuk sahibi olmak arzularını taşımaktadır. Benim için en büyük mutluluk ileriki dönemlerde yaşadığınız gebeliğinizin müjdesi olacaktır.
Cinsel yaşamınızda sorun olduğunu fark ettiğinizde vakit geçirmeden Adana Vajinismus Tedavi Merkezinde çalışmakta olan Uzman Psikolojik Danışman & Cinsel Terapist Mehmet Ulubey ile görüşebilirsiniz. Psikoterapi sürecinde verilen egzersizleri doğru olarak yerine getirdiğinizde bu hastalık sizin kaderiniz olmaktan çıkacaktır. Erken müdahale hem sizi çözüme ulaştıracak, hem de eşinizle ilişkinizin zarar görmesine engelleyecektir. 10 yıldır bu konular üzerinde çalışmakta olan Uzman Psikolojik Danışman & Cinsel Terapist Mehmet Ulubey bugüne kadar tüm danışanlarından olumlu sonuçlar almıştır ve almaya devam etmektedir.
Ayrıntılı bilgi ve randevu için Uzman Cinsel terapist Mehmet Ulubey’den bilgi alınız. Adana’da vajinismus tedavisi için arayınız.
